PODSTAWY PRAWNE UDOSTĘPNIANIA
Wszystkie publikacje zamieszczone w BCPŚ mają uregulowany status prawny, a dostęp do materiałów jest zgodny z obowiązującym prawem autorskim (patrz: Ustawa z dn. 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83, tekst ujednolicony).
BCPŚ jest tworzona przede wszystkim na bazie zbiorów przechowywanych w Bibliotece Politechniki Śląskiej, gdzie prowadzona jest działalność digitalizacyjna, polegająca na skanowaniu i udostępnianiu:
1) tytułów pochodzących z Wydawnictwa Politechniki Śląskiej oraz publikacji i materiałów wydawanych przez inne jednostki uczelniane (wydziały, katedry, itp.) – udostępnianych na podstawie obowiązujących przepisów uczelnianych i zawieranych umów;
2) publikacji, do których wygasły prawa autorskie majątkowe – udostępnianych bez ograniczeń jako materiały należące do tzw. domeny publicznej;
3) zbiorów cennych i istotnych, w celu ich uzupełnienia, zachowania lub ochrony – udostępnianych w sieci bibliotecznej na zasadzie dozwolonego użytku.
W BCPŚ znajdują się również publikacje spoza księgozbioru bibliotecznego, które są udostępniane w kolekcjach cyfrowych na podstawie umów licencyjnych zawieranych z autorami, wydawcami i właścicielami praw autorskich.
UMOWA LICENCYJNA
Zgodnie z obowiązującym Zarządzeniem nr 106/2022 Rektora Politechniki Śląskiej z dn. 6 czerwca 2022 r. w sprawie kolekcji cyfrowych tworzonych na Politechnice Śląskiej oraz udostępniania rozpraw doktorskich i prac dyplomowych, w celu zamieszczania publikacji w ramach kolekcji BCPŚ zawierana jest umowa licencyjna, stanowiąca Załącznik nr 3 do w/w Zarządzenia. W związku z tym, wszelkie przekazane przez Licencjodawcę prace udostępniane są na mocy wybranych postanowień, tj. w w ramach sieci akademickiej Politechniki Śląskiej lub publicznie w sieci Internet.
ZASTRZEŻENIA PRAWNE
Materiały zamieszczone w BCPŚ stanowią własność intelektualną i podlegają ochronie zgodnie z prawem autorskim. Dokumenty mogą być wykorzystywane tylko na użytek własny, do celów naukowych, dydaktycznych lub edukacyjnych. Zabroniona jest systematyczna i niezgodna z prawem autorskim reprodukcja, gromadzenie na własnych nośnikach, redystrybucja lub odsprzedaż.
Redaktorzy BCPŚ dokładają wszelkich starań by prezentowane treści i materiały nie naruszały prawa autorskiego.
PROCES UDOSTĘPNIANIA PUBLIKACJI
Proces uzupełniania kolekcji BCPŚ o nowe publikacje przebiega zazwyczaj dwutorowo – pierwszą grupę stanowią materiały przekazywane przez autora lub wydawcę, a drugą zbiory własne wyselekcjonowane przez pracowników Biblioteki Politechniki Śląskiej. Bez względu na pochodzenie materiału do udostępniania, konieczne jest prawidłowe przygotowanie jego wersji cyfrowej. Dokumenty udostępniane w kolekcjach BCPŚ prezentowane są zawsze w formacie PDF z funkcją rozpoznanego tekstu – OCR (ang. Optical Character Recognition). Plik przekazany do BCPŚ w formie elektronicznej (tzw. born digital) jest poddawany weryfikacji pod względem wprowadzenia ewentualnych zabezpieczeń (tj. blokada hasłem, brak możliwości kopiowania tekstu lub wydruku, itp.) oraz poziomu rozpoznanego tekstu. Z kolei dokumenty tradycyjne (drukowane) poddawane są zawsze kompletnemu procesowi digitalizacji, obejmujący: 1) skanowanie, 2) obróbkę graficzną, 3) tworzenie wersji prezentacyjnej, 4) archiwizację plików, 5) udostępnianie publikacji.
W momencie posiadania prawidłowo przygotowanego pliku tworzony jest opis publikacji, stanowiący rozbudowaną i spersonalizowaną wersję standardu Dublin Core. Bez względu na typ dokumentu, w aplikacji dLibra tworzona jest publikacja planowana, zawierająca pełny opis bibliograficzny, która jest przypisywana do konkretnej kolekcji BCPŚ. W tym momencie przydzielane są również uprawnienia dostępu do publikacji przez poszczególne grupy użytkowników BCPŚ. Obiekt planowany stanowi zadanie w systemie dLab, gdzie przesyłane są pliki master (tzw. pliki matki w formacie TIFF lub PDF) i ewentualnie pliki w formacie JPG powstałe przy obróbce graficznej, z których tworzony jest format prezentacyjny publikacji. Proces tworzenia pliku PDF przeprowadzony jest automatycznie za pomocą wbudowanej wtyczki programu ABBYY FineReader. Z tego miejsca metadane opisu publikacji jak i pliki master są przekazywane do systemu dArceo, odpowiedzialnego za długoterminową archiwizację obiektów dodanych do BCPŚ.
DANE KONTAKTOWE
W celu udostępnienia zbiorów w ramach kolekcji BCPŚ zapraszamy do kontaktu:
Pracownia Digitalizacji – Biblioteka Politechniki Śląskiej
44-100 Gliwice, ul. Kaszubska 23
III piętro – pokój nr 317
tel. +48 32 237-14-34, e-mail: biblio.cyfrowa@polsl.pl
Dyrektor Biblioteki Politechniki Śląskiej odpowiada za organizację i działalność BCPŚ – kontakt w kwestiach organizacyjnych: tel. +48 32 237 15 51, e-mail: biblio.sekr@polsl.pl
Pracownicy Sekcji Informacji Naukowej Biblioteki Politechniki Śląskiej odpowiadają za zawartość kolekcji BCPŚ i opis udostępnianych obiektów – w kwestiach merytorycznych i technicznych prosimy o korzystanie z formularza kontaktowego: https://delibra.bg.polsl.pl/dlibra/contact